Robotik kodlama nedir? Robotik kodlama robotların bir takım görevleri otonom bir biçimde gerçekleştirebilmelerini mümkün kılan kodlama yöntemini ifade eder. Robotik kodlamanın eski bir tarihi vardır. Eski çağlarda basit işleri halletmek için tasarlanan makineler robotiğin başlangıcı olarak adlandırılabilir. En eski robotik kodlama örnekleri üzerine bir araştırma yaptığımızda karşımıza Yunanlıların mekanik sistemleri çıkar. Mekanik oyuncaklar, savaş makineleri, su saatleri ve otomatik kapılar basit programlama ile yapılmışlardır. Yunanlıların robotiğe dair yaptığı bir başka icat ise Antikitera Düzeneği’dir. Astronomik hesaplamalar yapmak için geliştirilen bu düzenek özünde bir hesap makinesidir. MÖ 1. yüzyıl teknolojisinin nasıl olduğu hakkında çıkarımlar yapabilmemize olanak sağlayan son derece önemli bir bulgudur. Düzereneği kullanarak güneş ve ay tutulmalarını önceden saptamak mümkün hale gelir. Çarklardan oluşan bu mekanik sistemin bir açıdan ilkel bir bilgisayar olduğunu söyleyebiliriz. Mekanik sistemlerin tarih içinde gelişmesinden sonra Sanayi Devrimi modern robotik için kritik bir nokta olmuştur. Sanayi Devrimi ile o döneme kadar insanlar tarafında büyük zamanlar harcanılarak geçrekleştirilen bir takım üretim süreçlerinde makineler yer almaya başladı. Makinelerin üretiminin hız kazanması için de bir takım gerekli parçaları ortak üretmeye başladılar. Bu durum üretim makinelerine modülerlik kazandırdı. Üretim hızının artmasıyla insanlardan daha iyi performans gösterecek çalışanlara yani robotlara ihtiyaç duyuldu. Makinelerde yaşanan gelişmeler daha sonrasında robot geliştirmede kullanılacak yöntemlerin temelini oluşturdu. Robotik teknolojilerin ihtiyaç doğrultusunda yayılmasıyla beraber robotiğin temelleri de atıldı. 1950’li yıllara gelindiğinde ise karşımıza endüstri alanındaki ilk modern robotlar çıkar. George Devol tarafından geliştirilen Unimate önemli bir emsal teşkil eder. Otonom bir şekilde çalışan Unimate Generals Motor bünyesinde insanlar için tehlikeli olan işleri hızlandırarak zamanına damga vurdu. Sonrasında endüstriyel robotların kullanım alanları genişledi. Endüstriyel robotlar üretim hızını artırması ve maliyetleri düşürmesi gibi pozitif etkileri sayesinde yoğun talep gördüler. Yaşanan gelişmelerin hemen ardından var olan robotların nasıl ilerleyebileceği konusu üzerine duruldu. 1960’lı yıllarda robotlara daha karışık görevler vermek yapay zeka ışığında mümkün hale geldi. 1980’li yıllarda ise Japonya robotik alanında önemli girişimlere imza attı. 21. yüzyılda ise yapay zeka ve robotik entegrasyonu sayesinde robotlar kelimenin tam anlamıyla hayatımızın her bölümüne dahil oldular. Derin öğrenme sayesinde robotlar insan yeteneklerine daha da yaklaştı ve görüntü işlemek gibi son derece zor görevlerin üstesinden kolay bir biçimde gelebilmeye başladılar. Artan yetenek ve özelliklerle doğru orantılı olarak robotlar üretimde vazgeçilmez elemanlar haline geldi. Montaj ve kaynak gibi işleri doğrudan yapabilecek robotların yanı sıra insanlarla beraber çalışabilecek şekilde programlanan robotlar da üretildi. Robotiğin girdiği diğer sektörler neler derseniz lojistikte taşımacılık yapan robotlar, sağlık sektöründe daha düşük risk ile ameliyatlarda kullanılan robotlar ve ev içinde kullanılan robotlar karşımıza en çok çıkan örneklerdir.
Robotik Kodlama Nedir?
Robotik kodlama robotlara çeşitli yazılım dilleri aracılığı ile hayat vermektir denebilir. Robotik kodlama sayesinde robotlar insanların fiziksel ve zihinsel olarak yavaş ya da sınırlı kaldıkları alanlarda iş bitirici şekilde çalışır. Robotlar sayesinde herhangi bir işi yaparken ortaya çıkabilecek muhtemel sorunlar en aza iner. Bu durum iş kazası yaşanma ihtimalini ciddi bir şekilde azaltırken insanlar tarafından yapılabilecek basit hataları sıfıra düşürüyor. Peki robotlardan sadece fiziksel güç gerektiren işlerde mi yaralanıyoruz? Bu sorunun cevabı hayır. Derin öğrenme sayesinde robotlar üst düzey bir yapay beyine sahip olur. Yapay beyin onlara karar alabilme ve tahminde bulunabilme yetisi kazandırır. Genellikle insanlara yüklenen bu özellikler analiz ettiği veriler ışığında doğruluk oranı çok yüksek olan cansız varlıkların da sahip olduğu bir kabiliyet haline geldi. Robotik tarihinin en başında tasarlanan robotlar son derece ilkel yapıdaydılar. Sanayi devriminde insanlar robotların potansiyelini ve insanlığa nasıl büyük katkılar sağlayabileceklerini biraz daha kavradı. Yapılan çalışmaların yapay zeka teknolojisi ile birleşimi kısa bir sürede öngörülemez biçimde ilermeyi mümkün kıldı. Yapay zeka sayesinde teknoloji, sanayi devriminde çalışmak için çoğunlukla bir insana ihtiyaç duyan ilkel robotları bir açıdan insan gibi düşünme yeteneği olan üst düzey robotlara çevirdi. Yapay zeka kullan robotların insan benzeri özellikleri arasında karar verme, öğrenme, doğal dil işleme, görüntü işleme vardır. Yapay zeka sayesinde birçok veriyi analiz ederek öğrendikleri kalıplara göre kararlar alırlar. Tıpkı bir çocuğun bilinçsiz bir şekilde etrafındaki davranış kalıplarına uyum sağlaması gibi. Yapay zekanın farkı çok daha hızlı olması ve muazzam ölçüde veriyi analiz ederek bu kalıpları oluşturmuş olmasıdır. Algoritmalarla kalıpları öğrenen yapay zeka bir insana kıyasla son derece isabetli tahminlerde bulunabilir. Sonuç olarak robotik kodlama tarihinin başından beri insan hayatına katkı sağlasa da yapay zeka ile olan işbirliği onu bambaşka noktalara taşıdı.
Robotik Kodlama Ne İşe Yarar?
Robotik kodlama ne işe yarar? Robotik kodlama herhangi bir şeye ihtiyaç duyduğunuz yada duymadığınız her alanda işinize yarar. Robotik kodlamanın merkezinde şekillendiği düşünce aklı olan makineler üretmektir. Aklınıza gelebilecek her alanda tasarlanmış hatta hayata geçirilmiş bir robot vardır. Robotik kodlama makinelere hareket ve kimi zaman düşünme kabiliyeti vermemize yarar. Robotik kodlama bir kumanda gibi hareket ederek ana bileşenleri kontrol etmemize yarayan bir araçtır. Bazen tekrarlayan ve bir insanın yapması saatler sürecek görevler için tek yapmamız gereken robotik kodlama ile oluşturulmuş araçlardan yararlanmaktadır. Somut bir örnek vermek gerekirse robotik kodlama sayesinde geliştirilen endüstriyel robotlardan bahsedebiliriz. Günümüzde fabrikalar kalite kontrol gibi insanları fiziksel açıdan son derece yoran bir işi robotlarla hata payı bırakmadan tamamlayabiliyorlar. Bunu yaparken birden fazla özelliği bir arada kullanırlar. Görüntü işleme özelliğinden ürünün üzerinde gözlemlenebilen fiziksel hatalar için faydalanılır. Görüntü işleme aksiyonunu gerçekleştirirken yüksek çözünürlüklü kameralarda gelen veriyi analiz ederek ideal ürün ve hatalı ürün arasındaki farkları tespit edilir. Bir başka tarama yöntemi ise sensörlerdir. Ses sensörleri ile insanların kendi fiziksel kabiliyetleri ile tespit edemeyecekleri hataları eleyebilirler. Standart üründen farklı bir şekilde ayırt edici sesler çıkaran ürünler çoğu zaman yapısal bozukluklara işaret eder. Robotik kodlama ne işe yarar sorusuna tekrar gelirsek iş süreçlerinde hemen hemen her açıdan verimliliği artırmaya yaradıklarını söyleyebiliriz. İnsanların gözünden kaçabilecek şeyleri hızlı ve doğru bir şekilde yapmaları kişilere mali açıdan avantaj sağlar. İnsanların kattığı verimsizliğe yol açan özellikler de ortadan kaldırılır.
Robotik Kodlama Neden Önemlidir?
Robotik kodlama neden önemlidir? Robotik kodlama insanların kısıtlı yetkinliklerine gerek duymadan sınırları ortadan kaldırdığı için son derece önemlidir. 21.yüzyılda bir işi gerçekleştirmek için birden fazla yöntem ve birden fazla rakip vardır. Her geçen gün teknolojide meydana gelen gelişim ve değişen trendler hayatımızda birçok şeyi farklılaştırır. Durmayan gelişim süreci zamanı daha da önemli hale getirir. Bu sayede kurtarmaya çalıştığımız yegane şey zaman olur. Durum buyken robotik kodlama verimliliği artırarak zamandan tasarruf edeceğimiz çözümlerle sunar. Düşünsel bir problemi çözerken bile yapay zeka aracılığıyla inanılmaz düzeyde veriyi analiz edebilirsiniz. Daha doğrusu bunu bir robota analiz ettirebilirsiniz. Size işinize yarayacak çözümü alternatifler ile verebilir. İş gücünde son derece etkili bir ekip arkadaşı olur. Bahsettiğim avantajları bize sağlayan şey robotik kodlamadır. Bunlara ek olarak robotik kodlamayı önemli yapan diğer etkenlerden biri de iş imkanları bakımından gelecek vaat etmesidir. Son yıllarda sık sık gündeme gelen bir konu vardır. Bu konu yapay zekanın çoğu mesleği ortadan kaldıracağı hakkındadır. Henüz kimse net bir karara varamamış olsa da şu an sahip olduğu gelişmişlik düzeyi ile bile bir çok işi yapabilir gibi görünüyor. Robotik kodlama ise yapay zeka gelişirken hemen yanında gelişmeye devam edecek bir alandır. Bu nedenle robotik kodlama günümüzde ve yakın gelecekte iş imkanları bakımından da avantaj sağlar. Bu alanda kariyer hedefiniz varsa yazılım kursu programları ile yükselişte olan bir alana adım atabilirsiniz.
Robotik Kodlama Hangi Alanlarda Kullanılır?
Robotik kodlama endüstri, tarım, sağlık ve askeriye gibi birçok alanda kullanılır. Endüstri alanında robotik kodlamayı incelediğimizde çeşitli alt dallara ayrıldığını görürüz. Bu alt dallar otomotiv, elektronik, gıda ve metal işleme endüstrisi olarak sınıflandırılabilir. Otomotivde montaj, boyama ve kaynak gibi ustalık gerektiren işleri robotik kodlama sayesinde programlayabildiğimiz makineler kusursuza yakın bir biçimde tamamlanır. Tarım sektöründe ise hasat robotları insan gücü ile yetişilemeyen işleri son derece kısa denilebilecek zamanlarda bitirir. Hasatın yanında otonom traktörler de tarım sektöründe çok kullanılan robot örnekleri arasındadır. Bu traktörlerle ekme, sulama ve sürme gibi bir bitkinin yetişmesi için gerekli olan tüm işler insan gücü gerektirmeden halledilebilir. Sağlık sektörüne gelindiğinde ise karşımıza çok hassas ameliyatları bile başarıyla yerine getiren cerrahi robotlar, çeşitli fiziksel travmalar sonrası hastalarla ilgilenen rehabilitasyon robotları ve insanların konfor düzeylerini artıran protez sistemlerinden bahsedilebilir.
Robotik Kodlama Örnekleri Nelerdir?
Günlük hayatta en sık karşımıza çıkan robotik kodlama örneği ev robotları olabilir. Robot süpürgeler evdeki engelleri algılayıp yön değiştirirler, şarj miktarları kritik bir düzeye geldiğinde kendi şarj istasyonlarına giderler ve bunlara ek olarak hatira oluştururlar. Bu özellikler bir nevi davranış olarak nitelendirilebilir. Bir süpürgenin bunu yapabilmesini mümkün kılan şey robotik kodlamadır. Ev robotlarının dışında Cobotlar, cerrahi robotlar ve endüstriyel robotlar robotik kodlamanın günlük hayatta karşımıza çıkan örneklerindendir.
Robotik Kodlamada Bilinmesi Gerekenler
Robotik kodlamada bilinmesi gerekenlerden bahsederken önce robotik kodlama nasıl yapılır konusunu genel hatlarıyla açıklamamız gerekir. Robotik kodlama yaparken ilk adımda kodlama sonucunda yapılması istenen görevlerin ne olduğu tanımlanmalıdır. Sonrasında robotun belirlenen görevler için nasıl hareket edeceği belirlenir. Algoritma tasarımı yapılır. Python, C++ ve MATLAb gibi dillerden yararlanarak oluşturulan algoritma kodlanır. Test adımlarını geçtikten sonra optimize edilir ve çeşitli iyileştirmeler yapılır. Robotik kodlama yapabilmek için bilinmesi gerekenler ise genel olarak programlama dilleri, robotik temelleri, algoritma, veri yapıları, yapay zeka ve donanım bilgisidir. Bu alanda kendinizi geliştirmek istiyorsanız Bootcamp programlarına katılabilirsiniz. Bootcamp nedir diyorsanız da yoğun eğitim programı içeren kurslara verilen genel bir ad olduğunu söyleyebiliriz. Robotik alanın karışık olduğunu düşünüyor ama yine de yazılımla ilgili bir şey yapmak istiyorsanız Backend yazılım kursu seçeneklerine de göz atabilirsiniz.
Kaynakça TürkNet. (2023, Nisan). Robotik kodlamaya giriş: Nedir ve neden önemlidir? https://turk.net/blog/robotik-kodlamaya-giris-nedir-ve-neden-onemlidir/#:~:text=Robotik%20kodlama%2C%20robotlar%C4%B1n%20hareketlerini%20ve,giderek%20daha%20s%C4%B1k%20kullan%C4%B1lmaya%20ba%C5%9Fland%C4%B1.
Riders AI. (n.d.). What you should know about robotics coding. https://riders.ai/en-blog/what-you-should-know-about-robotics-coding#:~:text=Robotics%20coding%20is%20a%20fascinating,and%20act%20in%20their%20environment.
Coding Ireland. (n.d.). History of robotics. https://codingireland.ie/ViewLesson/history-of-robotics-4778/43
Vikipedi. (2024, Temmuz 10). Antikitera düzeneği. https://tr.wikipedia.org/wiki/Antikitera_d%C3%BCzene%C4%9Fi#:~:text=Bug%C3%BCn%2C%20Antikitera%20D%C3%BCzene%C4%9Finin%20asl%C4%B1%2C%20Yunanistan,Ulusal%20Arkeoloji%20M%C3%BCzesi'nde%20sergileniyor.