Yazılım mühendisliği yazılım geliştirme alanında var olan bir mühendislik alanıdır. Yazılım dalının mühendislikle beraber anılması bir süreç dahilinde gerçekleşmiştir. 1960 ların başında inşaat, elektrik ve bilgisayar mühendisliği kavramları vardı. Sonrasında programcılar neye yazılım mühendisliği denilebileceği hakkında konuşmaya başladılar. Sonrasında düzenlenen bir nato konferansı bu terimin tanınmasına olanak sağlamıştır. 1968 yılında bilgisayar biliminin öncüsü olan Friedrich L. Bauer tarafından dile getirilmiştir. Terimin kendisini yani “Yazılım Mühendisliği” ifadesini Amerikalı bilgisayar bilimci Margaret Hamilton’un ortaya çıkardığı düşünülüyor. O dönemlerde yaşanan yazılım krizleri yetkinlik sahibi programlamacılar olan ihtiyacı gösterdi. Bu krizler çerçevesinde sağlık sektöründe kullanılan makinelere bağlı olarak birtakım insanlar hayatlarını kaybetmiştir. 1980’lere gelindiğinde ise yazılım mühendisliğinin öneminin artmasıyla beraber üniversitede gerçek bir bölüm olarak yer almaya başladı.
Yazılım Mühendisliği Nedir?
Yazılım mühendisliği nedir? Yazılım mühendisliği yazılımın her adımında yani geliştirme, işleme ve bakımında yer alan uygulamaya verilen genel bir addır. Yazılım geliştirme süreçleri aşamalı olarak ilerler. Büyük ya da küçük fark etmeksizin geliştirilen projelerin düzenli ve programlı olması gerekir. Karmaşık projelere sonradan müdahale etmek maliyetli ve zaman alıcı olur. Yazılım mühendisleri bu nedenle geliştirme aşamalarına bağlı kalarak geliştirme yaparlar. Yazılım mühendislerinin izlediği bu aşamalar ilk etapta planlama, analiz, tasarım, programlama ve testtir. Ek olarak talep yönetimi, proje yönetimi, kalite yönetimi, yazılı sunum, belgelendirme ve ayrık yapılandırma da destekleyici aşamalar olarak geçer. Çekirdek aşamaların yanında destekleyici aşamalar da yazılım mühendisinin yaptığı işin bir parçası olur.
Yazılım Mühendisi Ne İş Yapar?
Yazılım mühendisliği ne iş yapar? Yazılım mühendisleri bilgisayar programlarının geliştirme sürecinde rol alırlar. Geliştirme süreçlerinde üstlendikleri temel görevler vardır. Peki bir geliştirme sürecinde yazılım mühendisliği ne yapar? Sürece başlarken yazılımı kullanacak olan kişilerin ihtiyaçlarını anlamaları gerekir. Sonrasında gerekli teknik gereksinimler planlanır ve projede olması gereken fonksiyonalite belirlenir. Daha sonrasında yazılım mühendisleri yazılımın tasarımını yapma adımını yerine getirirler. Bu adımda sistem mimarisi planlanır. Algoritmanın ve veri yapılarının nasıl işlemesi gerektiği belirlenir. Yazılım tasarımından sonra kodlama için bir kılavuz oluşturulmuş olur ve programlama kısmına geçilir. Yazılım mühendisleri bu adımda çeşitli programlama dillerini kullanarak çalışan bir sistem oluştururlar. Oluşturdukları sistemin başarısı ve tutarlılığı birim testleri gibi birtakım testlerden geçerek onaylanır. Yazılım mühendisleri genellikle böyle süreçlerde çalışırlar. Dijitalleşmenin önem kazandığı şu günlerde yazılım mühendisliğine olan talep de artış gösterir. Yazılım mühendisliği maaşı bu talep doğrultusunda 53.500₺ gibi tatmin edici bir düzeye ulaşır.
Nasıl Yazılım Mühendisi Olunur?
Uzaktan çalışma gibi cezbedici imkanları sayesinde yazılım mühendisliği mesleğinin popülerliği her geçen gün artmaktadır. Yazılım mühendisliği maaşları sektöre girmek isteyen kişileri motive edici düzeydedir. Bunlara ek olarak girişimcilik fırsatlarını da beraberinde getiren bir meslektir. Peki yazılım mühendisliği nasıl olunur yani bu dalda yetkinlik kazanmak için ne gibi bir yol izlenmeli? 4 yıllık bir lisan eğitimiyle iyi bir başlangıç yapılabilir. Sadece yazılım mühendisliği programının haricinde bilgisayar mühendisliği, bilişim sistemleri ya da bilgisayar bilimi ile alakalı diğer eğitimleri alarak bu alanda ilerlemek mümkündür. Daha az zamanı olan kişiler için de MYO programları ve online eğitimler verimli olabilir. Öte yandan bu eğitimleri almak kişiyi tek başına iyi bir yazılım mühendisi yapmaz. Eğitimlerin yanında temel programlama dilleri üzerinde uzmanlaşmak, algoritma ve veri yapılarını yani yazılımın temelini kavramak, mimari ve tasarım desenleri hakkında da bilgi sahibi olmak gerekir. Sonrasında pratik yaparak yetkinlik düzeyini arttırmak kişinin kariyeri açısından iyi olacaktır.
Yazılım Mühendisi Çalışma Alanları
Yazılım mühendislerinin çalışma alanları son derece geniştir. Hemen hemen teknolojinin olduğu bütün alanlarda çalışma şansını ellerinde tutarlar. Farklı teknolojilerde uzmanlaşarak yazılım geliştirmenin alt dallarına kariyer sahibi olmak da mümkündür. Şimdi bir yazılım mühendisleri Web geliştirmenin alt dalları olan Frontend geliştirme, Backend geliştirme ve Full-Stack geliştirme alanlarında çalışabilirler. Bunlara ek olarak mobil geliştirme, oyun geliştirme, veri bilimi ve yapay zeka, siber güvenlik, bulut bilişim, gömülü sistemler ve sağlık bilişimi gibi alt dallarda da yer alabilirler. Yazının sonraki kısımlarında bu alt dalların bir kısmını hakkında daha fazla bilgi sahibi olalım.
Web Geliştirme
Web geliştirme Frontend geliştirme, Backend Geliştirme ve Full-Stack geliştirme olarak üçe ayrılır. Frontend geliştirme kullanıcının internette gördüğü kısmı ifade eder. Bu alanda ilerleyecek kişilerin HTML, CSS ve JavaScript’e hakim olması gerekir. Javascript nedir? Js olarak da kısaltılan JavaScript FrontEnd geliştirmenin en önemli parçalarından biridir. Web sitelerine dinamiklik katar. Buna ek olarak React gibi çeşitli teknolojilerle projeleri başka bir boyuta taşır. Backend kısmında ise Frontend’i tamamlayan sunucu tarafı geliştirme yapılır. Kullanılan teknolojiler arasında Node.js, Django, Ruby on Rails ve ASP.NET öne çıkar. Web geliştirmenin son alt başlığı olan Full-Stack geliştirme ise Frontend ve Backend bölümlerinin aynı anda yürütüldüğü bir kapsayıcı kümedir. Bu kümede her iki bölümün de teknolojileri kullanılarak tam anlamıyla çalışan bir Web Site yapmak mümkün hale gelir.
Mobil Uygulama Geliştirme
Yazılım mühendisliğinin bir diğer alt dalı olan mobil uygulama geliştirme de Web geliştirme gibi üçe ayrılır. Alt başlıkları İOS geliştirme, Android geliştirme ve Cross-Platform geliştirmedir. İOS geliştirmede Apple’ın sahip olduğu İOS işletim sisteminde çalışacak uygulamalar geliştirilir. Bu aşamada Swift veya Objective-C dilinden yararlanılır. Android geliştirmede Google’ın Android işletim sistemi için geliştirme yapılır. Java ve Kotlin Android uygulamalar için kullanılan dillerdendir. Cross-Platform geliştirme ise hem İOS hem de Android platformlarında çalışabilecek uygulamalar yapmayı hedefler. Geliştirme sürecinde React Native, Flutter ve Xamarin gibi teknolojilerden yararlanılır. Bu alanda ilerlemek isteyenler mobil uygulama geliştirme eğitimi aracılığı ile yukarıda bahsedilen teknolojilerde kısa bir sürede uzmanlaşıp kendi uygulamalarını yazabilecek yetkinliğe ulaşabilirler.
Oyun Geliştirme
Oyun geliştirme alanında yazılım mühendisleri oyun motorlarını kullanarak çeşitli oyun tasarımları yaparlar. Oyunun içindeki grafikler, animasyonlar ve ses efektleri gibi bir çok detay üzerinde çalışırlar. Unity, Unreal Engine gibi motorlarla oyun geliştirme yapılır. Bu bağlamda kullanılacak yazılım dilleri C#, C++ veya Python olabilir.
Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi
Yapay zeka ve makine öğreniminde insana özgü yetenekler taklit edilmeye çalışılır. Bu yetenekler temelde öğrenme, karar verme ve problem çözme kabiliyetidir. Bu alanda çalışırken veri analitiği ile büyük veriler analiz edilir. Makine öğrenimi algoritmaları geliştirilir. Derin öğrenme kullanılarak görüntü, ses ve metin gibi farklı veri türleri işlenir.
Bulut Bilişim
Bulut bilişimde fiziksel sunuculara ihtiyaç duymadan dijital ortamda depolama yapılır. Yazılım mühendisi bulut bilişimde uygulama geliştirme yapabilir. Bulutun sunduğu hizmetleri bu uygulamalar sayesinde etkin bir şekilde kullanmak mümkün hale gelir. Mevcut uygulamaların buluta taşınması, altyapı yönetimi, otomasyon ve bulut servis entegrasyonu gibi işler de yazılım mühendisinin sorumlulukları arasında yer alır.
Veri Bilimi ve Analitiği
Veri bilimi ve analitiğinde yazılım mühendisleri veri hazırlama, veri modelleme, veri görselleştirme ve makine öğrenmesi alanlarında çalışırlar. Bu alanlarda çalışırken Hadoop, Spark, Cloud Dataflow gibi platformlarlardan yararlanarak büyük veri setlerini yönetirler. Veri biliminde görevleri iş problemlerini anlama, veri toplama ve hazırlama, model geliştirmei model değerlendirme ve sonuç sunmadır.
Yazılım Mühendisi Maaşları Ne Kadardır?
Rağbet gören bir alan olan yazılım mühendisliğinin maaşları merak konusudur. IT sektöründe kişinin profesyonelliğe ve bilgi birikimine bağlı olarak aynı iş için alınan maaş miktarı değişiklik gösterir. 2024 yılında yazılım mühendisliği maaşı ortalama olarak 53.500₺ bandındadır. En düşük ücret yapılan anketlere göre 48.200₺ olarak kaydedilirken en yüksek ücrette 90.000 olarak anket verilerine işlemiştir. Yazılım mühendisliğinde kariyer hedefleyenler en iyi yazılım kursu programlarından yararlanarak kısa sürede yazılım mühendisliğine sağlam adımlar atabilir.
Kaynakça Wikipedia. (2024, Mayıs 5). Yazılım mühendisliği. Wikipedia. https://tr.wikipedia.org/wiki/Yaz%C4%B1l%C4%B1m_m%C3%BChendisli%C4%9Fi Karadeniz Teknik Üniversitesi. (n.d.). Eğitim, öğretim ve tarihçe. KTÜ Yazılım Mühendisliği Bölümü. https://www.ktu.edu.tr/yazilim/egitimogretimvetarihce#:~:text=%C3%9Clkemizde%20son%203%E2%80%934%20y%C4%B1ld%C4%B1r,bir%20meslek%20olarak%20ortaya%20%C3%A7%C4%B1km%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r. Wikipedia. (2024, Temmuz 16). Yazılım mühendisliği tarihi. Wikipedia. https://tr.wikipedia.org/wiki/Yaz%C4%B1l%C4%B1m_m%C3%BChendisli%C4%9Fi_tarihi Güvenli Çocuk. (n.d.). Yazılım mühendisi. Güvenli Çocuk. https://www.guvenlicocuk.org.tr/meslekler/yazilim-muhendisi Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi. (n.d.). Yazılım mühendisi nedir, ne iş yapar, maaşı nedir? SUBÜ. https://sertifika.subu.edu.tr/yazilim-muhendisi-nedir-ne-is-yapar-maasi-nedir