Data (Veri) Nedir?
Data (Veri), yazılımın temel yapı taşıdır ve yazılımın işlevselliğini belirleyen en önemli faktördür. Daha teknik bir ifadeyle, veri, bir bilgi sisteminde işlenen, depolanan ve iletilen ham veya işlenmiş sembollerin kümesidir.
Veri Türleri ve Yapıları
1. Veri Türleri
- Sayısal Veriler: Tam sayılar (integer), kayan noktalı sayılar (float), çift hassasiyetli sayılar (double) gibi matematiksel işlemlerde kullanılan verilerdir.
- Metinsel Veriler: Karakter dizileri (string) olarak ifade edilir ve doğal dilde yazılmış metinleri temsil eder.
- Mantıksal Veriler: Doğru (true) veya yanlış (false) değerlerini alır ve karar verme mekanizmalarında kullanılır.
- Tarih ve Zaman Verileri: Tarih ve saat bilgilerini tutar ve zaman serileri analizlerinde kullanılır.
- Binary Veriler: Sıfırlar ve birlerden oluşan ikili kodları içerir ve genellikle dosyalar, resimler, sesler gibi medyaları temsil eder.
2. Veri Yapıları
- Diziler: Sıralı bir veri koleksiyonudur ve her bir eleman aynı veri türündendir.
- Bağlı Listeler: Her eleman bir sonraki elemana bir işaretçi içeren dinamik bir veri yapısıdır.
- Yığınlar (Stack): Son giren ilk çıkar (LIFO) prensibine göre çalışan bir veri yapısıdır.
- Kuyruklar (Queue): İlk giren ilk çıkar (FIFO) prensibine göre çalışan bir veri yapısıdır.
- Ağaçlar: Hiyerarşik bir yapıya sahip olan ve düğümlerden oluşan bir veri yapısıdır.
- Grafikler: Düğümler ve bu düğümler arasındaki bağlantılarla oluşturulan bir veri yapısıdır.
Veri Tabanları
Veriler büyük miktarlarda depolandığında, veritabanı sistemleri kullanılır. Veritabanları, verileri organize etmek, arama yapmak ve güncellemek için özel olarak tasarlanmış yazılımlardır.
- RDBMS (Relational Database Management System): Tablolar, satırlar ve sütunlar kullanılarak verileri ilişkilendiren veritabanı sistemleri. (Örn: MySQL, PostgreSQL)
- NoSQL: Esnek veri modelleri sunan ve büyük veri kümelerini yönetmeye uygun veritabanı sistemleri. (Örn: MongoDB, Cassandra)
Veri İşleme ve Analiz
- Veri Temizleme: Verilerdeki hatalı, eksik veya tutarsız değerlerin düzeltilmesi işlemidir.
- Veri Dönüşümü: Verilerin farklı formatlara veya veri tiplerine dönüştürülmesi işlemidir.
- Veri Madenciliği: Büyük veri kümelerinden gizli bilgi ve örüntüleri keşfetme işlemidir.
- Makine Öğrenmesi: Bilgisayara verilerden öğrenme ve tahmin yapma yeteneği kazandırma işlemidir.
Veri ve Yazılımın İlişkisi
- Veri Modeli: Yazılımın verileri nasıl temsil edeceğini ve işleyeceğini belirleyen bir yapıdır.
- Veri Akışı: Verilerin bir yazılım sisteminde nasıl hareket ettiğini gösteren bir diyagramdır.
- Veri Entegrasyonu: Farklı kaynaklardan gelen verilerin birleştirilmesi ve tutarlı hale getirilmesi işlemidir.
Sonuç olarak, veri, yazılımın temel yapı taşıdır ve yazılımın kalitesini doğrudan etkiler. Veri yönetimi, işleme ve analizi, modern yazılım geliştirmenin vazgeçilmez bir parçasıdır.