Database (Veritabanı)

Database (Veritabanı) Nedir?

Database (Veritabanı), yazılım dünyasında verilerin düzenli bir şekilde depolanmasını, yönetilmesini ve erişilmesini sağlayan sistemlerdir. Database (Veritabanı), modern yazılım uygulamalarının temel bileşenlerinden biridir ve kullanıcıların veya uygulamaların verilere hızlı ve güvenli bir şekilde erişmesine olanak tanır.

Database (Veritabanı) Türleri

Database (Veritabanı), farklı ihtiyaçlara göre çeşitli türlere ayrılır:

1. İlişkisel Database (Relational Databases)

• Veriler tablolar (satırlar ve sütunlar) halinde saklanır.
• Tablolar arasında ilişkiler (relations) kurulur.
• SQL (Structured Query Language) kullanılarak sorgulanır.
• Örnekler: MySQL, PostgreSQL, Oracle, Microsoft SQL Server.

2. NoSQL Database

• İlişkisel olmayan Database (Veritabanı) türleridir.
• Esnek veri modelleri sunar (belge, anahtar-değer, grafik, sütun tabanlı).
• Büyük ölçekli ve dağıtık sistemler için uygundur.
• Örnekler: MongoDB (belge tabanlı), Redis (anahtar-değer), Cassandra (sütun tabanlı), Neo4j (grafik tabanlı).

3. Nesne Yönelimli Database (Object-Oriented Databases)

• Veriler nesne olarak saklanır (programlama dillerindeki nesneler gibi).
• Özellikle nesne yönelimli programlama dilleriyle uyumludur.
• Örnekler: db4o, ObjectDB.

4. Dağıtık Database (Distributed Databases)

• Veriler birden fazla sunucu veya konumda depolanır.
• Yüksek erişilebilirlik ve ölçeklenebilirlik sağlar.
• Örnekler: Apache Cassandra, Amazon DynamoDB.

5. Bellek İçi Database (In-Memory Databases)

• Veriler RAM'de saklanır, bu nedenle çok hızlı erişim sağlar.
• Örnekler: Redis, Memcached.

6. Zaman Serisi Database (Time-Series Databases)

• Zaman damgalı verileri depolamak ve analiz etmek için optimize edilmiştir.
• Örnekler: InfluxDB, Prometheus.

7. Graf Database (Graph Databases)

• Veriler düğümler (nodes) ve ilişkiler (edges) olarak saklanır.
• İlişkisel verilerin analizi için idealdir.
• Örnekler: Neo4j, Amazon Neptune.

Database Yönetim Sistemleri (DBMS)**

Database (Veritabanı) Yönetim Sistemleri (Database Management Systems, DBMS), Database (Veritabanı) oluşturmak, yönetmek ve kullanmak için kullanılan yazılımlardır. DBMS, verilerin güvenliğini, tutarlılığını ve erişilebilirliğini sağlar.

• İlişkisel DBMS (RDBMS): MySQL, PostgreSQL, Oracle.
• NoSQL DBMS: MongoDB, Cassandra, Redis.
• Bulut Tabanlı DBMS: Amazon RDS, Google Cloud Firestore, Microsoft Azure Cosmos DB.

Database (Veritabanı) Temel Özellikleri

• Veri Tutarlılığı (Consistency): Verilerin her zaman doğru ve tutarlı olmasını sağlar.
• Veri Güvenliği (Security): Yetkisiz erişimi engellemek için şifreleme ve erişim kontrolü sağlar.
• Veri Bütünlüğü (Integrity): Verilerin doğru ve eksiksiz olmasını garanti eder.
• Eşzamanlılık (Concurrency): Birden fazla kullanıcının aynı anda verilere erişmesini yönetir.
• Yedekleme ve Kurtarma (Backup & Recovery): Veri kaybını önlemek için yedekleme ve kurtarma mekanizmaları sunar.

Database (Veritabanı) Kullanım Senaryoları

• E-Ticaret: Kullanıcı hesapları, siparişler, ürün bilgileri.
• Sosyal Medya: Kullanıcı profilleri, gönderiler, beğeniler.
• Finans: Hesap bilgileri, işlem geçmişi, borsa verileri.
• Sağlık: Hasta kayıtları, tıbbi geçmiş, reçeteler.
• IoT (Nesnelerin İnterneti): Sensör verileri, cihaz durumları.

Database (Veritabanı) Tasarımı

Database (Veritabanı) tasarımı, verilerin nasıl depolanacağını ve ilişkilendirileceğini planlama sürecidir. Temel adımlar şunlardır:

1. Gereksinim Analizi: Hangi verilerin depolanacağı ve nasıl kullanılacağı belirlenir.
2. Kavramsal Tasarım: Varlık-İlişki (ER) diyagramları gibi modellerle veri yapısı planlanır.
3. Mantıksal Tasarım: Tablolar, sütunlar ve ilişkiler tanımlanır.
4. Fiziksel Tasarım: Database (Veritabanı)'nın donanım ve yazılım üzerinde nasıl uygulanacağı belirlenir.

Sonuç

Database (Veritabanı), modern yazılım uygulamalarının temel bileşenlerinden biridir. İlişkisel, NoSQL, Nesne Yönelimli, Dağıtık ve Graf gibi çeşitli Database (Veritabanı) türleri, farklı ihtiyaçlara göre uyarlanabilir. Database (Veritabanı) yönetim sistemleri, verilerin güvenli, tutarlı ve erişilebilir olmasını sağlayarak yazılım geliştirme süreçlerini destekler. Gelecekte, bulut tabanlı ve yapay zeka destekli veritabanı sistemleri, veri yönetiminde daha büyük bir rol oynayacaktır.